Koemelkallergie [checklist, dieet, ervaringen]
Vooral baby’s kunnen er last van hebben, maar ook op oudere leeftijd komt het voor: koemelkallergie. Wanneer je baby ziek wordt van koemelk, zal je op zoek moeten naar alternatieven. Die zoektocht kan best lastig zijn, maar gelukkig zijn er veel vervangende producten beschikbaar.
Wat is koemelkallergie?
Bij koemelkallergie ben je allergisch voor een bepaald soort eiwit uit de koeienmelk. Het is dus eigenlijk een vorm van voedselallergie. De klachten komen niet alleen naar voren bij het drinken van melk, maar ook bij het eten van producten waarin koemelk verwerkt is. Baby’s kunnen extra gevoelig zijn voor het eiwit, omdat hun darmen nog niet helemaal volgroeid zijn. Daardoor laten de darmen te grote stukken van het eiwit door, waarna het in het bloed terecht komt. Het is begrijpelijk dat het lichaam dan in actie komt tegen die onbekende stof, die niet in het lijf thuishoort. Gevolg hiervan is de allergische reactie.
Borstvoeding de oplossing?
Nu zal je denken: dit probleem is makkelijk op te lossen. Wanneer je kindje allergisch blijkt voor koemelk, kun je het gewoon beter borstvoeding geven. Die redenering is helaas wat kort door de bocht. Het klopt dat een baby die flesvoeding krijgt, sneller last krijg van een allergie dan een baby die borstvoeding krijgt. Maar ook bij borstvoeding kan je baby een allergische reactie krijgen, doordat je als moeder vaak van alles eet en drinkt waarin dit koemelkeiwit in is verwerkt. Via je moedermelk komen de eiwitten dan alsnog bij je kindje terecht. Het goede nieuws is dat veel kindjes uiteindelijk over hun koemelkallergie heen groeien. De darmen raken volgroeid en kunnen het eiwit uiteindelijk beter aan. Wel blijven deze kindjes vaak hun leven lang gevoeliger voor andere allergieën, zoals eczeem, astma en hooikoorts.
Symptomen koemelkallergie
Het kan best lastig zijn om een koemelkallergie vast te stellen. Er ontstaan namelijk vaak symptomen die ook aan allerlei andere aandoeningen toe te schrijven zijn. Denk dan bijvoorbeeld aan klachten zoals:
- eczeem of huiduitslag;
- misselijkheid of overgeven;
- oedeem (vochtophopingen, bijvoorbeeld rond de ogen);
- neusklachten;
- astmatische klachten;
- buikpijn;
- achterstand in de groei;
- weigeren van voeding
Bij oudere kindjes kunnen er ook gedragsproblemen optreden. Ook kunnen zij klagen over hoofdpijn. Ook volwassenen kunnen die klachten ervaren, waarbij tevens vaak vermoeidheid optreedt. In het ergste geval komt iemand in een anafylactische shock terecht. Dit is een zware allergische reactie. Het belangrijk is dat er bij zo’n heftige reactie zo snel mogelijk antihistamine (een anti-allergie middel) wordt toegediend, omdat het anders levensbedreigend is.
Dieet bij koemelkallergie
Zoals beschreven is het goed om borstvoeding te geven, wanneer je baby een koemelkallergie blijkt te hebben. Lastig is dat zo’n allergie vaak pas na enkele maanden wordt vastgesteld. Wanneer je al die tijd flesvoeding hebt gegeven, is het natuurlijk lastig om de borstvoeding nog op gang te krijgen. Er zijn dan verschillende type voeding die de standaard flesvoeding kunnen vervangen. Bij de eerste soort melk worden de eiwitketens in kleinere stukjes geknipt, waardoor ze makkelijker te verwerken zijn door de darmen. Dit type voeding is niet altijd afdoende om de allergische symptomen te verminderen. In dat geval kan er gekozen worden voor een voeding waarin de eiwitten nog verder zijn opgeknipt, tot dat het losse aminozuren (bouwstenen van een eiwit) zijn. Dit zou voldoende moeten zijn om de spijsvertering te helpen. Lukt het om in plaats van flesvoeding borstvoeding te geven? Houd er dan rekening mee dat je als moeder dan in de meeste gevallen ook alle melkproducten moet laten staan zoals je borstvoeding geeft. Anders kan je kindje alsnog een allergische reactie krijgen.
Over koemelkallergie heen groeien
Ongeveer 5% van alle baby’s heeft last van een koemelkallergie. Van deze kinderen heeft ongeveer de helft rond de 1e verjaardag geen last meer van symptomen. Tegen de tijd dat de kinderen vijf jaar oud zijn, is ruim 90% van de kinderen over de allergie heen gegroeid. Overigens lijkt als je kijkt naar andere cijfers dat wel 15% van de kinderen last heeft van koemelkallergie. In de praktijk blijkt dit dan echter vaak om symptomen zoals buikpijn, koliek, of overgeven gaat die aan koemelkallergie toegeschreven worden. Dergelijke symptomen horen echter gewoon ook bij (jonge) baby’s. Er is lang niet altijd daadwerkelijk sprake van koemelkallergie. Lijkt je kindje veel last te hebben van symptomen? Dan kan er eventueel via bloedonderzoek vastgesteld worden of er echt sprake is van deze allergie.
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
Checklist melkproducten
Blijft je kindje allergisch voor koemelk? Dan is het belangrijk om goed op te letten wanneer het toe is aan vaste voeding. Koemelk zit ongemerkt namelijk in heel veel producten. Het kan lastig zijn om te beoordelen of iets inderdaad (onderdelen van) koemelk bevat, omdat er veel verschillende termen op de ingrediëntenlijst voorkomen. Zie je er een van onderstaande tussenstaan? Laat het dan liggen, want de kans op een allergische reactie is groot:
- melk(poeder/bestanddelen/derivaat)
- wei(poeder)
- wrongel
- melkzout
- magere/volle melkpoeder
- caseinaat of caseine melkeiwit
- gehydrolyseerd melkeiwit
- margarine/roomboter
- boterconcentraat/boterolie
- melkvet
- lactose
- melksuiker
- beta lactoglobuline
- lactalbumine
- broodverbetermiddel
Ook lastig: sommige E-nummers bevatten ook melkbestanddelen. Onder meer E234 (nisine) bevat bestanddelen die een allergische reactie kunnen veroorzaken.
Aangepaste recepten
Lekker eten zoals pannenkoeken en koekjes (met boter) lijken voor iemand met een koemelkallergie een no-go. En dat klopt, maar gelukkig zijn er voor veel producten tegenwoordig prima alternatieven te vinden. Vervang melk bijvoorbeeld door sojamelk, wat je ook prima kunt gebruiken voor de pannenkoeken. Handig: op internet zijn volop recepten verkrijgbaar die ook geschikt zijn voor iemand met een koemelkallergie.
Verschil koemelkallergie en lactose-intolerantie
Net als bij koemelkallergie is er bij een lactose-intolerantie sprake van een allergische reactie op melk, maar de oorzaak van de reactie is anders. Bij koemelkallergie wordt iemand ziek van de eiwitten in koemelk, maar bij lactose-intolerantie ligt de oorzaak bij de suikers in de melk. Om die suikers te kunnen verteren, maakt je lichaam een specifiek enzym aan; lactase. Dit gebeurt alleen niet bij iedereen. Ook kan het gebeuren dat je lichaam in de loop van het leven minder enzym gaat aanmaken. Hierdoor wordt lactose (bijna) niet verteerd, met symptomen zoals misselijkheid, diarree en een opgeblazen gevoel tot gevolg. Belangrijk verschil met koemelkallergie: bij lactose-intolerantie beperken de symptomen zich tot het maag-darmkanaal, terwijl er bij koemelkallergie sprake is van veel meer verschillende symptomen (zie boven). Ook bij lactose-intolerantie kan het echter de moeite waard zijn om producten met bovenstaande toevoegingen te vermijden.
Praat mee op het forum
