Petra
Petra Gezondheid baby 7 Oct 2017

Groep-B-streptokok bacterie [symptomen en gevolgen]

Ondanks het feit dat er niet zo heel veel over geschreven wordt komt deze bacterie toch meer voor dan men denkt.

Wat is de groep-B-streptokok?

Deze bacterie huist in de vagina van veel zwangere vrouwen. Over het algemeen kan deze bacterie weinig tot geen kwaad voor de aanstaande mama en haar nog ongeboren kind. In sommige gevallen echter wordt de baby door infectie met deze bacterie ernstig ziek. Streptokokken zijn een soort bacteriën. Buiten de groep B zijn er nog diverse andere soorten streptokokken. De gangbare afkorting voor groep B streptokokken is GBS.

Frequentie bij zwangeren

Maar liefst 1 op de vijf volwassenen draagt GBS bij zich. In de meeste gevallen is dit echter zonder dat er zich klachten openbaren. Eén op de vijf zwangeren is drager van deze bacteriën. GBS vind je samen met andere bacteriën in de darmen, baarmoedermond of vagina. Zij kunnen bijvoorbeeld een blaasontsteking veroorzaken. Bij onderzoek zullen zij dan te vinden zijn in een urinekweek.

Gevolgen GBS voor pasgeborenen

Circa de helft van de geboren kindjes wiens moeder streptokokken bij zich draagt krijgt deze tijdens de bevalling mee. Een simpel rekensommetje leert ons dat, als we uitgaan van het feit dat 20% van de zwangeren draagster is, 10% van de geboren baby’s besmet wordt met GBS. Deze baby’s worden niet direct ziek van de bacteriën die alleen op de huid of slijmvliezen van het kindje aanwezig zijn. Eén op de duizend baby’s wordt ziek door een GBS infectie. Bij deze baby’s dringen de bacteriën het lichaam binnen. Zo’n kindje kan dan zeer ernstig ziek worden. In één op de honderd gevallen worden kindjes van moeders die GBS-draagster zijn ziek. Normaal gesproken kan deze ziekte goed behandeld worden door middel van een antibioticum.

Hoe raakt een kindje geïnfecteerd?

Het infecteren kan al in de baarmoeder gebeuren, als een zwangere vrouw met GBS besmet is. Het kan echter ook tijdens de bevalling of na de geboorte gebeuren. Besmetting in de baarmoeder gebeurt doorgaans na het breken van de vliezen. Vanuit de vagina komen de streptokokken via de baarmoedermond de baarmoeder in en bereiken zo het ongeboren kindje. Omdat het kind vruchtwater drinkt en dit ook in de longen heeft kan het al voor de geboorte besmet en ziek worden. Hoe langer de vliezen gebroken zijn des te groter de kans op besmetting. Heel sporadisch kan besmetting en infectie in de baarmoeder plaatsvinden zonder dat de vliezen gebroken zijn. Aanwijzingen voor een infectie zijn een versnelde hartslag van de baby en of een temperatuurverhoging bij de moeder.

Besmetting tijdens de bevalling

Besmetting tijdens de bevalling geschiedt in 50% van de gevallen waarbij GBS in de vagina (schede) aanwezig is. Normaliter zullen de streptokokken dan geen ziekteverschijnselen veroorzaken. Ze zijn slechts op de huid en de slijmvliezen van het kindje aanwezig. In circa 1% van de besmettingen wordt het kindje wel ziek. Dit zal over het algemeen zeer kort na de bevalling gebeuren.

Tekst gaat verder onder de afbeelding.

pasgeboren baby

Besmetting met GBS na de geboorte

Besmetting na de geboorte treedt op bij ongeveer 33%. Dit is dan vaak binnen 1 week na de bevalling. Dit noemt men dan ook een ‘late-onset’-infectie. Oftewel een GBS-ziekte die laat ontstaan is. Kindjes kunnen nog tot drie maanden na de bevalling ziek worden. Over het algemeen zijn zij tijdens de geboorte besmet maar ontstond het daadwerkelijke ziektebeeld pas later. Wat ook mogelijk is is dat het kindje na de geboorte besmet raakt bijvoorbeeld via de handen van een volwassene. Het verloop van het ziektebeeld is meestal zeer ernstig.

Symptomen bij Groep B – Streptokokken

Een ziek kindje zal snel en oppervlakkig ademhalen, mogelijk soms zelfs even stoppen met ademhalen. In plaats van mooi roze zal het kindje bleek, blauw of grauw ogen, slap aanvoelen en suf zijn. Soms zullen er stuipjes waarneembaar zijn en zal het kindje zachtjes kreunen bij het (uit)ademen. Een afwijkende kleur, het kreunen en ook een versnelde ademhaling zijn belangrijke signalen en zouden je aandacht dienen te trekken. Ook spugen, het niet willen drinken, koorts of juist ondertemperatuur kunnen wijzen op GBS-ziekte. De besmette kindjes worden zo ziek als gevolg van ontstekingen, bijvoorbeeld:
• longontsteking (pneumonie),
• bloedinfectie of
• hersenvliesontsteking (meningitis).

In zeldzame gevallen kunnen de ontstekingen zelfs tegelijkertijd voorkomen. Hersenvliesontsteking komt vaker voor bij kindjes die een ‘late-onset’-infectie hebben en dus pas later na de geboorte ziek worden. Het ziektebeeld kan zich in een “razend” tempo ontwikkelen. Dit kan zelfs binnen een paar uur zijn. In die gevallen zou alle medische hulp te laat kunnen komen. In enkele gevallen kan het ziekteverloop zo snel en ernstig zijn dat zelfs een antibioticakuur geen genezing bewerkstelligt.

Meer risico

GBS infecties openbaren zich vaak onverwachts. Er hoeven tijdens de zwangerschap geen duidelijke aanwijzingen aanwezig te zijn. Er zijn wel wat bekende factoren waarbij er een verhoogde kans op besmetting is:
• een zwangerschapsduur van minder dan 37 weken
• vliezen die reeds langer dan 18-24 uur gebroken zijn
• tijdens de bevalling een lichaamstemperatuur die hoger is dan 37,8-38,0 graden Celsius (bij de moeder)
• een door GBS veroorzaakte blaasontsteking tijdens de zwangerschap
• een reeds eerder geboren kindje met GBS-ziekte

Voorkomen GBS-infectie

Het is eigenlijk niet echt mogelijk om een GBS-ziekte te voorkomen. Een arts kan echter wel in zo geheten “risico”situaties bepaalde voorzorgsmaatregelen nemen.
Je kunt bijvoorbeeld al tijdens de bevalling aan de antibiotica. Enkele redenen om dit te doen is vergelijkbaar met de factoren die een verhoogd risico indiceren dus:
• een zwangerschapsduur van minder dan 37 weken;
• vliezen die reeds langer dan 18-24 uur gebroken zijn;
• tijdens de bevalling een lichaamstemperatuur die hoger is dan 37,8-38,0 graden Celsius (bij de moeder);
•een door GBS veroorzaakte blaasontsteking tijdens de zwangerschap;
• een reeds eerder geboren kindje met GBS-ziekte.

In enkele gevallen kan ook het kindje direct na de geboorte antibiotica voorgeschreven krijgen van de kinderarts. In de meeste gevallen wordt echter geadviseerd om de baby de eerste 48 uur extra in de gaten te houden. De moeder heeft na de bevalling maar zelden antibiotica nodig. Ook is het mogelijk dat reeds voor de zwangerschap bij de moeder groep-B-streptokokken worden aangetoond. Deze kunnen bijvoorbeeld ontdekt worden in een kweek die gemaakt wordt omdat de aanstaande moeder afscheiding heeft. Zolang er geen andere risicofactoren zijn heeft dit geen gevolgen voor de bevalling.

Meer informatie kun je vinden op de website van De Stichting GBS
homepage: www.ogbs.nl.

Reageer op artikel:
Groep-B-streptokok bacterie [symptomen en gevolgen]
Sluiten