Wat is zwangerschapsdiabetes?

Zwangerschapsdiabetes komt voor bij 1 tot 2 procent van alle zwangere vrouwen. De aandoening treedt meestal op tijdens de 2e helft van de zwangerschap en de symptomen zijn doorgaans niet duidelijk zichtbaar. De meest duidelijke symptomen zijn; veel dorst, veel plassen, veel vruchtwater. Zwangerschapsdiabetes is een stoornis in de koolhydraatstofwisseling die tijdens een zwangerschap ontstaat of wordt ontdekt.

Doordat bepaalde zwangerschapshormonen insulineresistentie (weerstand tegen de werking van insuline) veroorzaken, treedt er tijdens de zwangerschap een verminderde glucosetolerantie op. Dat wil zeggen dat het systeem dat het glucosegehalte van het bloed regelt niet goed werkt en niet alle opgenomen glucose goed kan verwerken. In een normaal verlopende zwangerschap daalt de nuchtere bloedsuikerspiegel voor het ontbijt, door de constante afgifte van suiker aan de baby. Na het eten neemt deze bloedsuikerspiegel echter toe doordat de insuline minder goed werkt. Dit is een normaal proces wat nodig is om de baby voldoende suiker te geven voor zijn energie en vetopslag. Bij zwangerschapsdiabetes stijgt de bloedsuikerspiegel echter te hoog en is er sprake van zwangerschapssuiker. Er gaat enerzijds meer glucose naar de foetus, terwijl de moeder voor zichzelf meer vetten gebruikt als voornaamste energiebron. De moeder spaart haar glucose als het ware op voor haar kind. In de meeste gevallen verdwijnt de insulineresistentie een paar dagen na de bevalling, samenvallend met het feit dat de placenta is verwijderd, en verdwijnt ook de diabetes. Bij ongeveer 5% van de vrouwen blijft de diabetes bestaan.

Bij wie komt zwangerschapsdiabetes het meest voor?

  • Wanneer diabetes in je familie voorkomt
  • Wanneer een eerder kind een hoog geboortegewicht had (meer dan 4 kg)
  • Wanneer je bij een eerdere zwangerschap zwangerschapsdiabetes gehad hebt
  • Wanneer je overgewicht hebt
  • Wanneer je ouder bent dan 35 jaar
  • Wanneer je eerder een miskraam hebt gehad
  • Wanneer je bloeddruk hoger is dan gemiddeld

Wat zijn de risico’s voor moeder en kind?
De verhoogde bloedsuikerspiegels veroorzaken een te sterke groei van de foetus (macrosomie) met een grotere vetopstapeling, een grotere moederkoek en meer vruchtwater. Dit heeft tot gevolg dat kansen op complicaties bij de geboorte groter zijn. Denk bijvoorbeeld aan vroeggeboorte en trauma bij de bevalling (o.a. schouderontwrichting). Ook is er een verhoogde kans op een keizersnede tijdens de bevalling. Het kind is meestal veel zwaarder en ziet er ogenschijnlijk gezonder uit dan het in werkelijkheid is. Bovendien blijkt een dergelijke baby zelf een verhoogde kans te lopen op het ontwikkelen van diabetes op latere leeftijd.
De moeder loopt kans om bij een volgende zwangerschap opnieuw diabetes te ontwikkelen. Daarbij heeft zij een verhoogde kans om op latere leeftijd diabetes te ontwikkelen.

Behandeling
Voor de meeste vrouwen zal een dieet een eerste maatregel zijn. In plaats van de drie grote maaltijden per dag, zul je een aantal kleinere maaltijden nemen, verspreid over de hele dag. Daarbij wordt vastgesteld hoeveel koolhydraten je mag nuttigen. Het is van belang dat daarmee de gewichtstoename beperkt wordt. Koolhydraten zitten onder meer in brood, aardappelen en in voedingsmiddelen die suiker bevatten. Ook zullen de “snelle” suikerproducten (chocolade, snoep, koek, frisdrank, etc.) in de kast moeten blijven staan. Vaak zal een dieet voldoende zijn om te voorkomen dat de aandoening zich verder ontwikkelt en jij of je baby schade oplopen. Het gebeurt echter wel eens dat een dieet alleen niet voldoende is om de suikerziekte onder controle te houden. Wanneer dat zo is, wordt er extra insuline toegediend tijdens de zwangerschap. In de meeste gevallen volstaan twee dagelijkse injecties van een middellang werkende insuline. In klassieke gevallen kan de insulinebehandeling worden afgebroken vanaf de dag na de bevalling.

Tijdens een zwangerschap worden nooit anti-diabetestabletten toegediend, omdat die door de placenta naar het kind gaan en er zo een overproductie wordt veroorzaakt van insuline, met macrosomie tot gevolg.

 

Reageer op artikel:
Wat is zwangerschapsdiabetes?
Sluiten