Zwangerschapsincontinentie
Het kan een heel vervelende zwangerschapskwaal zijn: zwangerschapsincontinentie. Ineens moet je erop letten dat je niet te hard lacht of te veel springt. Hoe ontstaat het en wat kun je eraan doen?
Ontstaan zwangerschapsincontentinentie
Ongewild urineverlies komt in de zwangerschap regelmatig voor. Het wordt veroorzaakt doordat de sluitspier is verslapt door het zwangerschapshormoon. Later in de zwangerschap ontstaat het doordat de blaas van zijn plaats wordt gedrukt door de groeiende baarmoeder. Urine wordt opgeslagen in de blaas tot deze vol raakt. Naarmate de blaas voller wordt, voel je meer aandrang om te plassen.
Rond de uitgang van de blaas zit een kringspier die de blaas afsluit. Zonder die kringspier zou je voortdurend urine verliezen. De blaas wordt op zijn plaats gehouden door de bekkenbodemspieren. Als je plast, ontspant de kringspier, de blaas trekt zich samen en de urine loopt naar buiten.
Oorzaken incontinentie
Veel incontinentieproblemen hebben te maken met een verzwakte bekkenbodem. Je bekkenbodem bevindt zich aan de onderkant van het bekken en vormt samen met de botten van je bekken de onderkant van de buikholte. Het is een geheel van zenuwen, banden en spieren dat ervoor zorgt dat je de blaas, de darm en de schede af kunt sluiten als je dat wilt. Door je bekkenbodemspieren te ontspannen, kan je plassen, gemeenschap hebben of je ontlasten.
Het is niet verwonderlijk dat veel vrouwen op het einde van de zwangerschap of net na de bevalling een gebrekkige controle hebben over hun blaas. Het gewicht van de baby oefent immers een enorme druk uit op de bekkenbodem. Tijdens de bevalling moet de baby bovendien door de bekkenbodem heen, waarbij de spieren erg moeten rekken. Dit heeft gevolgen voor de veerkracht van de bekkenbodemspieren; vaak is een herstelperiode nodig om ze weer normaal te doen functioneren.
Urineverlies na de bevalling
Hoewel ongewenst urineverlies na de bevalling heel normaal is en meestal vrij snel herstelt, is het voor de meeste vrouwen een gênante kwaal. Ontdekken dat je geen volledige controle hebt over je blaas, is niet aangenaam. Voor veel vrouwen breekt een periode van angst en onzekerheid aan. Ze zijn bang dat ze levenslang met dit probleem zitten opgescheept en dat iemand hun geheim zal ontdekken. Erover praten met de huisarts of met hun eigen partner, is vaak moeilijk. Veel vrouwen schamen zich, ze voelen zich vies; ze gaan sociale en seksuele contacten uit de weg en stellen het zoeken van deskundige hulp uit.
Wat helpt: plassen op de juiste manier
Vaak helpt het al goed als vrouwen (in ieder geval voordat ze gaan sporten) rustig de tijd nemen om helemaal uit te plassen, waarbij de juiste houding rechtop zittend is, met het bekken iets naar voren gekanteld. “Onderuitgezakt” plassen en persen zijn uit den boze! Heb je een moeilijke stoelgang? Dan kan een krukje dat dient als voetenbankje uitkomst bieden. Deze houding vergemakkelijkt het poepen. Zorg er daarnaast voor dat je op tijd naar de wc gaat en niet wacht tot je echt buikpijn hebt.
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
Spierversterkende oefeningen bekkenbodemspieren
Vaak kunnen de klachten van zwangerschapsincontinentie opgelost worden door iedere dag spierversterkende oefeningen voor de bekkenbodemspieren uit te voeren. Voor veel vrouwen is het wel “even wennen”, om ook deze spieren te trainen, maar eigenlijk is het niet meer dan logisch. Waarom wel de buik- en rugspieren trainen en niet de spieren die aan de onderzijde van de romp actief (horen te) zijn?
Begin de hieronder beschreven oefeningen eerst een aantal malen één tel aan te spannen, waarna eerst het aantal herhalingen uitgebouwd dienen te worden (tot 30 herhalingen) en pas daarna het aantal tellen dat de oefeningen aangehouden wordt (tot vier tellen).
Uitvoering van de oefeningen
De bekkenbodemspieren zijn goed te trainen door het in- of optrekken van de spieren aan de onderkant van de romp en/of het knijpen met de spieren die rondom de vagina/plasbuis (voorzijde) of rondom de anus (achterzijde) zitten. Begin de oefeningen in rugligging uit te voeren, waarbij de knieën licht gebogen zijn. Pas als de oefening in deze uitgangshouding goed beheerst wordt, kan de oefening uitgebouwd worden door naast de spieren van de bekkenbodem ook die van de buik of in tweede instantie van de billen aan te spannen. Daarna kan de oefening zwaarder gemaakt worden door de benen iets uit elkaar te houden of door deze oefeningen niet in rugligging uit te voeren, maar in zijligging en uiteindelijk ook in zit. Mocht het een en ander toch te moeilijk zijn om zelf te trainen, dan kan een gespecialiseerde fysiotherapeut hierbij helpen!
Plassen met onderbreking? Niet doen!
Tot slot een opmerking over het “met onderbrekingen plassen”, dat enkele jaren geleden nog geadviseerd werd als spierversterkende oefening voor de bekkenbodem. Deze oefening wordt nu sterk afgeraden, omdat daar gebleken is dat er op deze manier niet goed uitgeplast wordt, waardoor er eerder urineweg-infecties kunnen optreden.
Nog een lichtpuntje: veelal gaat zwangerschapsincontinentie na de bevalling over!
