De impact van een scheiding op je kind

Hoe de situatie ook is: een scheiding heeft altijd impact op je kind. Door de scheiding ontstaat een nieuwe situatie, waar je kind aan zal moeten wennen. Hoe je kind daarmee omgaat hangt onder meer af van de leeftijd.

Effect scheiding op baby’s

Misschien denk je dat een scheiding op een baby nog geen impact heeft, omdat hij of zij simpelweg te jong is om er iets van mee te krijgen. Deze gedachte klopt helaas niet. Baby’s kunnen namelijk de spanning in huis heel goed aanvoelen. Blijft die spanning hangen, dan kan het zijn dat je baby lichtgeraakt wordt, of juist alleen nog maar bij je op schoot wil zitten. Dit gedrag kan vooral voorkomen in de beurt van onbekenden en kan gepaard kan met flinke huilbuien of woedeaanvallen. Het kan zelfs zover gaan dat je kindje tekenen van regressief gedrag vertoont. Dat wil zeggen dat het gedrag laat zien dat past bij een kind dat jonger is. In het ergste geval ontstaat er een ontwikkelingsachterstand.

Omgaan met de verandering

Kinderen hebben op deze leeftijd regelmaat en routine nodig. Ze zijn het meest comfortabel in de buurt van dingen en mensen die ze goed kennen. Daarom is het belangrijk om ook in zo’n moeilijke periode als tijdens een scheiding de normale dagelijks routine aan te houden. Houd met name slaap- en eettijden consistent. Zorg er daarnaast voor dat je kindje favoriete knuffels en speelgoed dichtbij zich heeft. Heeft je kindje extra behoefte aan knuffelen? Neem hier dan ook de tijd voor. Sta je er (tijdelijk) alleen voor? Aarzel dan ook niet om hulp in te schakelen van vrienden of familie. Het is voor jouw kindje belangrijk dat jij het ook vol houdt. Wat moet hij of zij zonder jou? Rekening met jezelf houden en op tijd rust nemen is daarom geen luxe, maar noodzaak. Zeker in zo’n hectische periode als die van een scheiding.

Effect van een scheiding op peuters

Tijdens de peuterjaren heeft een kind eigenlijk alleen een sterke band met de ouders. Een grote verandering in het dagelijks leven kan voor je kind daardoor moeilijk te accepteren zijn. Ook belangrijk om aan te denken: kinderen zijn op deze leeftijd egocentrisch. Ze kunnen hierdoor het idee hebben dat zij er de oorzaak van zijn dat de ouders gaan scheiden. Je kind kan in deze lastige situatie meer huilbuien hebben, of meer om aandacht vragen. Ook kan er, net als bij baby’s, sprake zijn van regressief gedrag. Misschien was je kindje bijvoorbeeld al gestopt met duimzuigen, maar begint ze nu toch weer. Ook problemen met zindelijkheid komen vaak voor in deze periode. Sommige kinderen zijn overdag al zindelijk, maar plassen door de spanning toch weer in hun broek. Daarnaast kan verlatingsangst erg opspelen en kunnen er slaapproblemen ontstaan. Al deze problemen ontstaan door de spanning van de grote veranderingen.

Helpen omgaan met de verandering

Is de band tussen je ex en jou nog goed genoeg om samen te werken? Prijs jezelf hier dan gelukkig mee, want hierdoor wordt het makkelijker om bestaande routines vol te houden. Ook het ontwikkelen van nieuwe, vaste routines kan je kind helpen bij de verandering. Benadruk ook regelmatig dat je kind geen schuld heeft aan de scheiding.Ten slotte is het belangrijk dat je kind ook in deze moeilijke, chaotische periode voldoende aandacht krijgt. Eén-op-één aandacht, waardoor je kind weet dat hij niet vergeten wordt. Lukt het je zelf niet om voldoende tijd en aandacht te geven? Op deze leeftijd wordt het gelukkig wat makkelijker om dat probleem op te lossen. Wie weet vindt je kind het heerlijk om een nachtje bij opa en oma te slapen, of er een dagje op uit te gaan met een oom of tante.

Tekst gaat verder onder de afbeelding.

baby en peuter hand in hand

Effect van een scheiding op kleuters

Kleuters begrijpen niks van het hele begrip ‘scheiden’ en willen al helemaal niet dat hun ouders uit elkaar gaan. Zelfs wanneer er sprake is van continue spanning thuis, zal je kleuter willen dat jullie gewoon allemaal bij elkaar blijven. Op deze leeftijd kunnen kinderen echte ‘control freaks’ zijn, die alles in de gaten en onder controle willen houden. Het lastige voor hen is dat het verloop van zo’n scheiding helemaal buiten hun controle ligt. Mede hierdoor kunnen kleuters net als peuters denken dat de scheiding hun schuld is. Je kind kan angstiger worden, omdat de toekomst zo onzeker is, of last krijgen van nachtmerries door alle spanningen.

Ondersteunen bij de verandering

Hoe naar een scheiding ook is, het helpt je kleuter als je ze positief omgaat met de situatie. Praat erover met je kind en leg uit dat er van alles kan gaan veranderen, maar dat tegelijkertijd ook veel hetzelfde blijft. Door zelf positief te blijven, zal dit voor je kind makkelijker zijn. Op deze leeftijd hebben kinderen namelijk de neiging om het humeur van de ouders te spiegelen. Zorg ervoor dat er ruimte is voor je kleuter om te praten over de scheiding en hun emoties daarover. Op deze leeftijd kan het nuttig zijn om kinderboeken (voor) te lezen over echtscheiding. Zorg daarnaast voor een gevoel van veiligheid door er duidelijk over te zijn dat je kind (indien mogelijk) ook de andere ouder nog regelmatig zal zien. Zorg ervoor dat hier duidelijke afspraken over worden gemaakt, die consistent door beide ouders worden nageleefd. Dat helpt jullie kind om om te leren gaan met de nieuwe situatie.

Effect van een scheiding op oudere kinderen

Schoolgaande kinderen hebben vaak de angst dat ze tijdens een scheiding in de steek gelaten worden. Jongere kinderen (5 tot 8 jaar oud) begrijpen nog niets van het hele concept en kunnen het gevoel hebben dat hun ouders af willen van hun kinderen. Wanneer ze bij de ene ouder wonen, kunnen ze bang zijn de andere ouder kwijt te raken. Op deze leeftijd komt het ook veel voor dat kinderen erover fantaseren dat hun ouders weer bij elkaar komen, of dat ze in staat blijken te zijn het huwelijk te redden. Oudere kinderen (8 tot 11 jaar oud) hebben vaak de neiging om een van de ouders de schuld te geven van de scheiding. In hun ogen is er dan een ‘goede’ en een ‘foute’ ouder. Je kind kan je vertellen dat je egoïstisch bent. Ze kunnen agressief worden en dat kan zich uiten op allerlei manieren. Ze vechten op school, of gaan schreeuwen als ze iets opgedragen wordt. Ook klachten zoals buikpijn en hoofdpijn kunnen ontstaan door de stress.

Helpen met de verwerking

Kinderen van deze leeftijd kunnen zich in zo’n moeilijke periode heel eenzaam voelen, of zelfs het gevoel hebben dat ze niet gewenst zijn. Zorg er daarom als ouders voor dat je je kind het gevoel van zekerheid en zelfvertrouwen weer teruggeeft. Dat doe je door voldoende tijd samen door te brengen, zodat er ruimte is om over de emoties en de situatie te praten. Verzeker je kind ervan dat jullie hem of haar nooit alleen zullen laten en dat de scheiding niet zijn of haar schuld is. Waak er overigens ook voor dat je de andere partner de schuld geeft van de scheiding. Zorg voor een goede omgangsregeling, waar beide partijen zich aan houden. Zo laten jullie zien dat jullie niet meer samen zijn, maar allebei nog altijd het beste voor hebben met je kind.

Reageer op artikel:
De impact van een scheiding op je kind
Sluiten